Trường THPT số 1 Bát Xát được thành lập từ năm 1968. Tính đến năm 2018, trường đã trải qua 50 năm xây dựng và phát triển. Trong 50 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Sở Giáo dục – Đào tạo và chính quyền địa phương, Trường THPT Số 1 Bát Xát không ngừng phát triển từ cơ sở vật chất đến quy mô, chất lượng giáo dục.

    Thời kì mới thành lập, cơ sở vật chất của nhà trường chỉ là nhà tạm (tranh, tre, nứa, lá) và chung địa điểm với trường cấp II xã Bản Vược. Trường có tên là trường liên cấp II - III. Khoá học đầu tiên, trường chỉ có 1 lớp với 30 học sinh là con em của đồng bào dân tộc thiểu số các xã Bản Vược, Trịnh Tường, Quang Kim, Bản Qua và con em cán bộ miền xuôi lên công tác hoặc đi xây dựng vùng kinh tế mới. Trường có 6 cán bộ giáo viên và nhân viên. Trong đó, có 3 thầy cô là giáo viên cấp 3, còn lại là giáo viên cấp 2 được Ty Giáo dục điều động bố trí dạy cấp 3.

  Năm 1971, trường được tách riêng với tên là trường THPT Bát Xát và chuyển về khu trung tâm xã Bản Vược. Lớp học vẫn chỉ là nhà tranh, tre, nứa, lá nhưng có phần rộng rãi hơn so với trước. Trường có 3 khối lớp với gần 80 học sinh. Đến năm học 1978 - 1979, toàn trường đã có 5 lớp với trên 100 học sinh.

    Tháng 2/1979 chiến tranh biên giới xảy ra, nhà trường bị tàn phá, toàn dân huyện Bát Xát phải sơ tán. Hơn 100 học sinh của trường cùng với gia đình chuyển về các địa phương trong huyện để tiếp tục học tập.

    Ngày 12/10/1981, trường hoạt động trở lại theo Thông báo số 169/TB-TC của Ty Giáo dục Hoàng Liên Sơn. Để đảm bảo an toàn, trường phải chuyển đến nơi tập kết của huyện tại trung tâm xã Bản Xèo, cách cơ sở cũ gần 20 km. Từ đây, thầy và trò nhà trường lại cùng với nhân dân địa phương bắt tay vào xây dựng trường lớp. Cơ sở vật chất nhà trường vô cùng khó khăn, nhưng thầy trò nhà trường vẫn không ngừng nỗ lực trong các hoạt động dạy và học. Năm học 1986 - 1987, toàn trường có trên 130 học sinh ở cả 3 khối lớp.

    Năm học 1992 - 1993, trường chuyển về cơ sở mới tại trung tâm thị trấn Bát Xát hiện nay. Cũng từ năm học này, trường có nhiều thuận lợi, lớp học khang trang, kiên cố,  lại ở khu đông dân cư, đời sống nhân dân được cải thiện do sự phấn đấu không ngừng của toàn Đảng, toàn dân huyện Bát Xát trong công cuộc đổi mới. Đây cũng là điều kiện để nhà trường mở rộng quy mô và từng bước nâng cao chất lượng giáo dục.

    Thời kì này, số lượng học sinh tăng lên nhanh chóng. Từ 42 học sinh của năm học 1992 - 1993 tăng lên 142 học sinh ở năm học 1994 - 1995. Năm học 1998 - 1999, trường có 232 học sinh.  Đến năm học 2006 - 2007, toàn trường đã có 21 lớp với 920 học sinh.

    Do số học sinh THPT của huyện Bát Xát tăng nhanh nên đến năm học 2006 - 2007 trường THPT số 2 Bát Xát được thành lập. Cũng từ năm học này, trường THPT Bát Xát mang tên trường THPT số 1 Bát Xát.

    Hiện nay, toàn trường có 18 lớp chia đều cả 3 khối với hơn 650 học sinh.

    Đi đôi với sự phát triển về quy mô và số lượng, chất lượng giáo dục của nhà trường cũng không ngừng tăng lên. Năm học 2000-2001, tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THPT là 53,7%. Đến năm học 2010-2011, tỉ lệ tốt nghiệp đạt 96%. Tỷ lệ này tiếp tục được tăng lên theo từng năm học và duy trì ở 98%-99%. Từ năm học từ 1998-1999 đến nay, nhà trường đều có học sinh đạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, số lượng và chất lượng được nâng cao rõ rệt, nhiều học sinh đạt các giải Nhì, Ba. Cũng bắt đầu từ năm học 2013-2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai cuộc thi Nghiên cứu khoa học (NCKH) đối với học sinh THCS và THPT trên toàn quốc. Nhà trường đã có 2 đề tài NCKH tham dự cấp tỉnh và đều đạt giải (một giải Nhì và một giải Ba). Liên tục những năm tiếp theo đến nay, nhà trường đều có 3-5 đề tài tham gia cuộc thi NCKH cấp tỉnh và đạt giải cao (Nhất, Nhì, Ba) và là 1 trong những trường được Sở Giáo dục và Đào tạo tuyên dương, khen thưởng thành tích tham gia NCKH.

Trong 50 năm xây dựng và phát triển, nhà trường đã tổ chức được 40 kì thi tốt nghiệp cho trên 3.500 học sinh, trên 1500 học sinh đỗ vào các trường Đại học, Cao đẳng và THCN. Riêng ba năm trở lại đây, tỉ lệ HS đỗ ĐH - CĐ luôn đạt trên 70% trở lên. Nhiều thế hệ học sinh đã trưởng thành và đảm trách những vị trí công tác quan trọng ở các cơ quan của Đảng và Nhà nước. 

Cùng với sự phát triển bền vững về quy mô, chất lượng giáo dục, đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên của nhà trường cũng không ngừng lớn mạnh. Năm học 1968-1969, trường có 6 cán bộ giáo viên, nhân viên (kể cả giáo viên dạy kê). Đến nay, nhà trường có 51 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trong đó 06 cán bộ, giáo viên có trình độ thạc sỹ,  giáo viên có trình độ đại học trở lên (01 GV đang theo học cao học), có 3 cán bộ quản lí (2 thạc sĩ và 1 đại học). Đội ngũ cán bộ GV của nhà trường có năng lực CM vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm trước công việc được giao. Môi trường giáo dục của nhà trường đảm bảo trong sạch, lành mạnh, thân thiện và an toàn. Kỉ cương nền nếp của nhà trường, đặc biệt là trong giảng dạy học tập và trong kiểm tra thi cử được duy trì và phát huy tốt. Nhà trường và gia đình thường xuyên phối hợp trong việc quản lí giáo dục HS, tạo điều kiện thuận lợi nhất để HS được học tập và rèn luyện.

    Song song với sự phát triển về quy mô, số lượng, chất lượng, cơ sở vật chất của nhà trường cũng không ngừng được củng cố và mở rộng. Các lớp học tranh, tre, nứa, lá trước kia được thay thế bằng những ngôi nhà cấp ba khang trang, kiên cố đáp ứng yêu cầu dạy và học.

    Năm học 2017-2018, nhằm thực hiện mục tiêu đạt trường chuẩn quốc gia  giai đoạn 2015-2020 nhà trường được chuyển đến địa điểm hiện tại, thôn Châu Giàng, xã Bản Qua, huyện Bát Xát với cơ sở vật chất đạt tiêu chuẩn Đông Nam Á, là 1 trong những trường lớn nhất tỉnh Lào Cai. Trong giai đoạn đầu tại địa điểm mới này, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, nhà trường chỉ có 1 dãy nhà 4 tầng gồm 24 phòng, 1 dãy nhà công vụ 05 phòng, chưa đủ rào bao. Nhưng với quyết tâm, đồng sức đồng lòng của tập thể giáo dục và học sinh nhà trường, cùng với sự đồng hành của phụ huynh học sinh, các hoạt động giáo dục đã được tổ chức ổn định và đạt thêm nhiều thành tích trong dạy và học.

    Sau 50 năm xây dựng và phát triển, trải qua nhiều khó khăn, nhưng dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và SGD&ĐT, trường THPT số 1 Bát Xát đã khắc phục mọi khó khăn, phát triển không ngừng và đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân giao phó.

                                                                                                    Người viết

                                                                                                Phó hiệu trưởng

                                                                                              Nguyễn Duy Long